بررسی كسب و كارهای دیجیتالی

به گزارش انجمن پارسیان به نقل از ایرنا، مزایایی چون صرفه جویی در وقت، انجام سریع و كم هزینه كارها، جلوگیری از رفت و آمدهای اضافی كسب وكارهای نو را برای خیلی از مردم جذاب كرده است.
با این وجود شركت های فعال در این حوزه در داخل كشور همچون قزوین با مشكلات و موانع مختلفی همچون خلاء های قانونی، نوسانات بازار، كمبود نیروی انسانی و ضعف در آموزش مدیریت و كاركنان روبرو هستند كه تقویت و توسعه آنها را با كندی مواجه كرده است.
چنین شرایطی توجه به ساماندهی و پشتیبانی از این گونه كسب و كارها و حل موانع پیش روی آنها را توسط دولت و نهادهای حاكمیتی ضروری می سازد.
به منظور بررسی ظرفیت ها، چالش ها و موانع رونق كسب و كارهای دیجیتال و ارائه راهكارهای لازم درباره توسعه این دسته از كسب و كار؛ میزگردی با حضور سعید پورایمانی مدیر مركز دیجیتال استان قزوین، علیرضا خدابخش و « آرمین آچاك» از فعالان كسب وكارهای مجازی برگزار گردید.

**كمبود نیروی انسانی ماهر و نبود دانش مدیریت از موانع رونق كسب و كارهای دیجیتال
علیرضا خدابخش كه از سال 82 فعالیت خویش را در زمینه كسب و كارهای اینترنتی در قزوین آغاز كرده، پیرامون نقش ایده ها و طرح ها در موفقیت یا شكست یك كسب و كار اینترنتی و دیجیتال اظهار داشت: در این حوزه اگر یك طرح و ایده نو، خلاقانه و دارای بازار و مخاطب قابل توجه باشد می تواند موفق باشد در غیر این صورت در همان مراحل ابتدایی با شكست مواجه می شوند.
عضو هیات مدیره شركت سامانه ارتباطات قاصدك كه رزرو و فروش بلیط هواپیما از قزوین به سراسر كشور و دریافت سفارش و پخش غذای رستوران ها را به شكل اینترنتی بعنوان جزئی از فعالیت های خود دنبال می كند، اظهار داشت: چند مانع مهم در توسعه و رونق كسب و كارهای دیجیتال در كشور وجود دارد كه برخی از آنها در سطح شهرستان ها بیشتر به چشم می خورد.
وی، كمبود نیروی متخصص در شهرستان ها را یكی از این موانع عنوان نمود و اضافه كرد: در قزوین كسانی كه وارد این حوزه شده اند آموزش های لازم را ندیده اند هرچند كه در مقابل افراد زیادی داریم كه وارد دانشگاه نشده اند اما تخصص بسیار بالایی دارند.
وی با اشاره به اینكه البته در سطح كشور نیروهای متخصص بسیار خوبی داریم، اظهار داشت: برخی مشكلات زیرساختی در كشور در فعالیت اینگونه كسب و كارها مانع بوجود آورده اند به صورت مثال بعضی تحریم ها سبب شده تا ما نتوانیم خیلی از كارها را به راحتی انجام دهیم.
وی افزود: همینطور فیلترینگ هم یكی دیگر از این مسائل است به صورتی كه فردی كسب و كاری راه اندازی كرده و سپس با مشكل فیلتر مواجه شده، كه این مورد یك حالت سرخوردگی برای فرد فعال در حوزه كسب و كارهای دیجیتال بوجود می آورد.
وی كه به همراه همكارانش استارت آپ هایی( شركتهای نوپا) در زمینه ارائه خدمات فناوری اطلاعات، غذا (قزوین فود) و املاك (قزوین املاك) پیاده و اجرایی كرده اند، اظهار داشت: نوسانات ارزی هم صدمه زیادی هم از لحاظ نرم افزار و هم سخت افزار به این كسب و كارها وارد می كنند.
وی، مشكل مدیریتی را هم همچون دیگر موانع رونق كسب و كارهای دیجیتال دانست كه هم در سطح كلان و هم در سطح شركت ها وجود دارد تا جایی كه خود شركت ها نمی دانند با چه طرح كسب و كاری آغاز به كار كرده و فعالیت كنند و تجربه مشخصی هم در این خصوص ندارند.
وی اظهار داشت: هم اكنون تعداد زیادی كسب و كارهای اینترنتی در كشور وجود دارد اما تنها تعداد محدودی از آنها موفق می شوند و علت موفق نشدن هم این است كه كه مدیران شركتها سیاست گذاری و راهبرد درست و مشخصی از كار خود ندارند.
این فعال كسب و كارهای اینترنتی در قزوین اظهار داشت: در یك برهه زمانی حدود یك ساله، تبلیغات گوگل در ایران مسدود شد و همین، فرصتی را برای فعالان داخلی فراهم نمود تا بتوانند آن بهایی را كه برای تبلیغات به گوگل می دهند در داخل كشور هزینه كنند و همین، باعث جلوگیری از خروج ارز از كشور شد.
خدا بخش اضافه كرد: در شرایط فعلی هم كه قیمت ارز دچار نوسان شده، می توان با مسدود كردن تبلیغات در گوگل از خروج ارز جلوگیری و بهایی كه برای تبلیغات به این شركت خارجی پرداخت می گردد به یك شركت داخلی داد وگرنه آنها كه پول بیشتری دارند همچنان از دیگران جلو می افتند و زمینه لازم برای رشد كسب و كارهای اینترنتی در كشور همچون قزوین فراهم نمی گردد.
وی به مشكل خروج نیروی متخصص از قزوین هم اشاره نمود و آنرا چالشی برای كسب و كارهای دیجیتال در استان دانست و اظهار داشت: از سال 88 تا كنون حداقل 10 نفر از نیروهای متخصص قزوین به تهران رفتند چون در قزوین به آن سطح درآمدی كه می خواستند دست نمی یافتند.

**لزوم پشتیبانی از شركت های فعال در حوزه كسب وكارهای نو و دیجیتال توسط مسئولان
عضو هیات مدیره شركت سامانه ارتباطات قاصدك اظهار داشت: با عنایت به سرعت پیشرفت علم و تحول در زندگی بشر، لازم است تا دولت برای حمایت جدی از فعالیت های اقتصادی در حوزه دیجیتال برنامه ریزی های جدی و عملیاتی داشته باشد.
خدابخش با اشاره به اینكه در كشور ما بیشتر از خروج برندها، ورود برند مطرح بوده است، اظهار داشت: نه تنها در كسب و كارهای دیجیتال بلكه در تمام محصولات، برندهای خارجی با ورود به كشور و گسترش بازار خود در نهایت برندهای داخلی را زیر سئوال برده و آنها را ناتوان می سازند.
خدا بخش اظهار داشت: در سطح استانی هم وضع همین گونه است و با ورود یك برند كشوری، برند استانی هم دچار تهدید و مشكل می گردد كه در این جا لازم است مسئولان محلی به كمك برندهای منطقه بشتابند و اجازه نابودی آنها را ندهند.
وی اضافه كرد: بعنوان نمونه در سطح استان قزوین چند استارتاپ برای تاكسی اینترنتی پا گرفته بود كه با ورود اسنپ همه آنها حدودا از بین رفتند.
خدا بخش اضافه كرد: مسئولان باید شتاب دهنده های حامی كسب و كارهای دیجیتال را توسعه دهند تا این گونه كسب و كارها با تسهیلات و شرایط بهتری فعالیت كنند.

**كسب وكارهای دیجیتال بزودی دنیا را احاطه می كنند
آرمین آچاك از دیگر فعالان كسب و كارهای دیجیتال كه تحصیلات خویش را در رشته گردشگری و بازاریابی گردشگری تا مقطع دكتری انجام داده و اولین شركت خشكشویی آنلاین در قزوین را هم راه اندازی كرده است، اظهار داشت: كسب و كارهای اینترنتی در حال باز كردن جای خود در میان مردم هستند بدین سان كه شركت ما در مدت كوتاهی بعد از تاسیس روزانه بین 20 تا 30 سفارش دریافت می كند.
وی كه برای سرمایه گذاری در این حوزه جدای از طریق اندازی خشكشویی، حدود 180 میلیون ریال هزینه كرده تا نرم افزار خاص فعالیت آنلاین خویش را تهیه نماید، معتقد می باشد امروزه دیگر هر كشوری برای پیشرفت خود باید ضرورت حضور كسب وكارهای دیجیتال را بپذیرد چون كه هم اكنون بعضی محصولات تنها با حضور در حوزه دیجیتال می توانند برای خود مشتری كسب كنند و بزودی این گونه كسب وكارها دنیا را احاطه خواهد نمود.
وی همینطور اظهار داشت: هم اكنون بخصوص در حوزه خدمات، سفارشات حضوری كاربرد زیادی ندارند و بیشتر با استفاده از نرم افزارها امكان تحقق دارند و پیش بینی می گردد ظرف 10 سال آینده خیلی از مشاغل حوزه خدمات مانند آژانس های مسافرتی كه جنبه فیزیكی دارند، از بین بروند.
آچاك با اشاره به اینكه تمام كسب و كارها بخصوص در جهان سوم با نگاه و الگوبرداری به برندهای بزرگ دنیا راه اندازی می شوند، اظهار داشت: این خیلی خوب نیست چون كه الزاما قرار نیست هر كسب و كاری ما را به منابع نامحدود برساند اما می تواند فكر ما را برای گسترش خدمات باز كند.
آچاك اضافه كرد: دنیا، دنیای ساخت ایده های ناشناخته نیست بلكه دنیای الگوبرداری و كپی برداری های موثر برای رسیدن به مرحله ای پیشرفته تر در جوامع است.
این فعال كسب و كار دیجیتال همینطور اظهار داشت: بخشی از توانایی رقابت به محصولات قابل رقابت مربوط است و یك بخش مهم دیگر هم این است كه باید محصول و خدمت ارائه شده توسط شركت های فعال در زمینه كسب و كارهای اینترنتی دارای ارزش افزوده در بازار رقابت باشد به صورت مثال شركت معتبری چون دیجی كالا به دلیل بسته بندی خاص محصول خود در كنار تخفیف محصولات در ذهن مخاطب به یك ماندگاری موثر رسیده است.

** كسب وكارهای دیجیتال داخلی در حوزه برندسازی دچار مشكل هستند
مدیرعامل شركت خشكشویی آنلاین پاكیزان درباره ضرورت برندسازی برای محصولات اظهار داشت: در برند سازی ما برند ملی داریم اما برند بین المللی نداریم.
آچاك اضافه كرد: ما حتی برای انتخاب نام و لوگوی محصولات هم درست كار نمی نماییم و به تناسب نام و لوگوی برند با كشوری كه محصول به آن صادر می نماییم توجه نداریم.
وی ادامه داد: برند چیزی نیست كه ساخته شود بلكه آن چیزی است كه در دهن مخاطب اثر گذاشته و با تاثیر پذیری از شخصیت و ذهنیت ساخته شود.
وی اضافه كرد: برندهای موفق زیادی داریم كه بدون داشتن معنایی خاص و برگرفته از یك آوا شكل گرفته اند مثلا پپسی بدون هیچ معنای خاصی فقط یك آوا از بازتاب باز شدن درب بطری است كه به صورت هوشمندانه انتخاب شده و امروز جزو مشهورترین برندهای دنیا است.
وی اظهار داشت: از نظر ما هر كه بتواند محصول را به تعداد بیشتری بفروشد موفق است در صورتی كه شركتی موفق است كه بتواند محصول را در ذهن مخاطب ماندگار كند و این در شرایطی است كه حتی خیلی از هم وطنان لوگوی محصولات داخلی را به خوبی نمی شناسند و اینها از نقاط ضعف ما در برندسازی است.
این فعال حوزه كسب و كارهای نو اظهار داشت: فقط فروش، تمامیت مقوله برند سازی نیست و بازار محصولات یك شركت را نه بیلبوردهای تبلیغاتی بلكه مردم باید گسترش دهند.
وی در مورد چالش های فعالیت كسب وكارهای نو و استارت آپ ها هم اظهار نمود: به غیر از شركت های فعال در صادرات و واردات، ما عملا برای فروش محصول متخصصانی كه مسلط به زبان بوده و محصولات را به زبان انگلیسی برگردانند خیلی كم داریم ازاین رو در فروش محصولات خود به خارجی ها از توانمندی لازم برخوردار نیستیم.
آچاك افزود: روابط سیاسی و چهره ایران در میان كشورهای مختلف خصوصا در كسب و كارهای مجازی چندان مطرح نیست و این مورد هم سبب شده تا در حوزه كسب وكارهای نو صادرات نداشته باشیم و فقط متمركز به بازار داخل باشیم.
وی با اشاره به اینكه در حوزه زیرساختی هم نسبت به كشورهای پیشرفته دنیا با ضعف هایی روبرو هستیم، اضافه كرد: یك مساله مهم برای رونق و پیشرفت كسب و كارهای دیجیتال ارسال محصول است و باید دید آیا ما شركت های قدرتمندی در این زمینه داریم كه مشابه كشورهای بزرگ دنیا محصولات را در یك بسته بندی با كیفیت و در مدت بسیار كوتاه به همه نقاط جهان صادر كند؟
وی با اشاره به اینكه مشكلات كسب وكارهای دیجیتال در شهرستان ها بیشتر از پایتخت است، اضافه كرد: بعنوان نمونه یك ضعف كار این گونه فعالیت ها در قزوین این است كه ابتدا بازار یك كار چنان رونق می گیرد كه از بازار هدف آن فراتر می رود اما بعد از مدتی متوقف می گردد و هم كسی كه منابع مالی دارد با صاحبان ایده خیلی مشاركت ندارد و این مورد در نهایت به ضعف و زوال این دسته كسب وكارها منجر می گردد.
وی ضعف ساختارهای اداری و خلاء های قانونی را از مشكلات پیش روی شركت های فعال در حوزه كسب و كارهای اینترنتی دانست و اظهار داشت: جدا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجتمع دیجیتال وابسته به این وزارتخانه كه همكاری های لازم را با ما داشته است، سایر دستگاه ها همكاری چندانی با فعالان این حوزه ندارند.
وی افزود: بعنوان نمونه بازرسان كار و بیمه از شركت های دیجیتال شرایطی را برای نظارت و بازرسی مطالبه می كنند در شركت های فیزیكی وجود دارد در صورتی كه ماهیت و نوع فعالیت این گونه شركت ها با یكدیگر بسیار متفاوت می باشد.

**دریافت جواز كسب از اتاق اصناف برای شركت های نوپا سخت و پرهزینه است
مدیر شركت خشكشویی آنلاین پاكیزان همینطور اظهار داشت: دریافت جواز كسب برای استارت آپ ها زیر نظر اتاق اصناف است و چون تعداد كسب و كارهای اینترنتی زیاد شده است، این مورد به مركز كسب و كارهای اینترنتی تهران سپرده شده است.
آچاك اضافه كرد: استارت آپ ها كه جهت راه اندازی و فعالیت اعتبار زیادی ندارند برای دریافت جواز حداقل باید یك میلیون و 500 تا2میلیون تومان در همان ابتدای راه باید پرداخت كنند و همزمان هم باید وارد فرایند پیچیده مالیات و بیمه شده و متاسفانه اداره كل مالیات هم بعنوان شركتی با درآمدهای میلیونی و آنچنانی به آنها نگاه می كند.

**ضرورت تشكیل كارگروه كسب و كارهای نو و دیجیتال در كشور و استان ها
مدیر مركز دیجیتال استان قزوین هم در این میزگرد پشتیبانی از استارت آپ ها را یك دغدغه جدی عنوان نمود و اظهار داشت: پشتیبانی از ایده های نو و كسب و كارهای نوین در جامعه ما باید به گونه ای باشد كه هركس فكری نو دارد جرات بروز و طرح آن را هم داشته باشد.
سعید پور ایمانی اضافه كرد: ما در زمینه ایده های نو در قزوین استعدادهای كمی نداریم و باید با تشكیل شورا یا كاروگروهی در سطح كشور و همینطور استان متشكل از مسئولان مركز فناوری ارتباطات، استانداری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، پارك علم و فناوری و دانشگاه ها زمینه شناسایی و سپس پشتیبانی از آنها را فراهم نماییم.
وی از برگزاری جشنواره پشتیبانی از ایده های استارت آپی در قزوین در اردیبهشت ماه سال آینده اطلاع داد و اظهار داشت: این برنامه با همكاری دستگاه های مربوط در موضوعات مختلف برگزار و به پنج ایده برتر در وهله اول وام یك میلیارد ریالی برای شروع كار پرداخت می گردد.
وی اظهار داشت: در استارت آپ ها، نخست ایده و سپس نیروی انسانی و سرمایه گذار مهم هستند و ما در آموزش و ارتباط با سرمایه گذار می توانیم صاحبان ایده ها را تا زمانی كه به مرحله عملی فعالیت خود برسند حمایت نماییم.

**كسب وكارهای نو و دیجیتال در قزوین هنوز جدی گرفته نشده اند
وی با اشاره به اینكه كسب وكارهای نو و دیجیتال در قزوین هنوز آنگونه كه باید و شایسته است جدی گرفته نشده اند، افزود: با وجود داشتن استعدادهای برتر در قزوین به جز چند مورد استارت اپ های داخلی دانشگاه آزاد و یك مورد دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) چندان این مورد مورد توجه قرار گرفته نشده و همین امر باعث خروج صاحبان ایده و سرمایه گذاران از داخل استان می گردد.
پورایمانی با اشاره به رشد روزافزون شركت های فعال در زمینه كسب وكارهای دیجیتال و استارآپ ها تصریح كرد: 60درصد شغل های فعلی تا چند سال دیگر از بین می روند و باید با كمك رسانه ها، دستگاه های اجرایی و تمام تریبون ها لزوم روی آوردن به كسب و كارهای نو به مردم تبیین شود.
وی ادامه داد: باید شركت ها و فعالان موفق در حوزه كسب وكارهای نو و دیجیتال را به مردم معرفی نماییم.
پورایمانی افزود: باتوجه به وضعیت صنعت در قزوین، باید كسب و كارهای نو حمایت شوند و تلاش می نماییم از سال 97 نگاهی جدی تر به این حوزه داشته باشیم.
این مسئول در بخش دیگری از صحبت های خود به چالش های فعالان كسب و كارهای دیجیتال اشاره نمود و اظهار داشت: یكی از مشكلاتی كه استارت آپ های ما با آن مواجهند عجله زیاد آنها برای رسیدن به هدف اصلی و تغییر مداوم استراتژی در حین كار است به صورتی كه این تغییرات آنها را در رسیدن به هدف اصلی ناكام می گذارد.
وی، مخاطب شناسی و احترام به مردم را هم از دیگر ملزومات كار استارت آپ ها عنوان نمود و اظهار داشت: خیلی از فعالان كسب وكارهای دیجیتال به این مقوله آنگونه كه باید دقت ندارند.
پورایمانی اظهار داشت: از یك سوی دیگر فرهنگ خرید اینترنتی هم هنوز آنچنان كه باید در میان مردم قزوین نهادینه نشده و شهروندان اعتماد زیادی به این كسب و كارها ندارند در حالیكه در شهرهای بزرگی چون تبریز، مشهد و شیراز خرید اینترنتی به یك امر عادی تبدیل گشته است.
وی با تاكید بر پشتیبانی از برندهای استانی فعال در حوزه كسب وكارهای دیجیتال، اظهار داشت: شركت های فعال در این حوزه هم باید در فضای رقابتی بتوانند با خلق ارزش افزوده خدمت قابل اعتماد به مشتریان خود ارائه دهند تا آنها جذب اینكونه كسب و كارها شوند.

** خلاء های قانونی، مانعی پیش روی رونق كسب و كارهای دیجیتال
مدیر مركز دیجیتال استان قزوین در ادامه به ضعف پشتیبانی از شركت های اینترنتی اشاره نمود و اظهار داشت: یكی از مسایل پیش روی این شركت ها خلاء های قانونی است كه باید آنها را رفع نماییم.
وی اضافه كرد:: شركت های فعال در حوزه كسب وكارهای دیجیتال برای چند نفر اشتغال زایی داشته اند، اما اداره كار در هنگام ثبت و تایید از آنها می خواهد نیروی انسانی در هنگام حضور بازرسان آنها به صورت ملموس و فیزیكی مشغول كار باشند و یا نماینده بیمه زمانی بیمه نیروی انسانی را تایید می كند كه این افراد دركارگاهی مشغول فعالیت باشند در حالیكه كسب و كارهای اینترنتی چنین خصوصیت هایی ندارند.
پورایمانی تصریح كرد: از مسئولان تقاضا می گردد اگر این مسایل ناشی از ضعف قوانین و یا ضعف در اجرای قوانین است نسبت به اصلاح آن تدبیری بیندیشند چون كه تا چند سال آینده كسب و كارهای اینترنتی به طور گسترده تری، وجه غالب اشتغال را دربرخواهد گرفت.
وی اظهار نمود: باید اذعان كرد كه برای اشتغال زایی، تلاش در پشتیبانی از كسب و كارهای دیجیتال شاید كم هزینه تر و موفق تر از كسب و كار صنعتی باشد.

**داشتن نشان شامد به اعتماد سازی و امنیت شركت های دیجیتالی كمك می كند
مدیر مركز دیجیتال استان قزوین به تسهیل شرایط برای ارائه مجوز به كسب وكارهای دیجیتالی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره نمود و اظهار داشت: شركت های دیجیتالی برای كسب مجوز نیازی به رجوع حضوری ندارند و با رجوع به سایت ساماندهی محتوای فضای مجازی و بارگذاری مدارك مورد نیاز ظرف مدت 2 هفته از اعلام استعلام حراستی مجوز فعالیت دریافت می كنند.
پورایمانی با تاكید بر اینكه كسب وكارهای دیجیتالی باید نشان شامد دریافت كنند، اضافه كرد: با دریافت نشان شامد توسط این گونه شركت ها، هم مخاطب با اعتماد كامل می داند كه موسسه مربوطه قانونی است و هم در صورت وجود مشكل خاصی بین شركای شركت و یا هر نارضایتی امكان پیگیری در اقامه دعوی برای طرفین وجود خواهد داشت.
پورایمانی در ادامه به حمایت های درنظر گرفته شده در مركز دیجیتال قزوین از استارآپ ها و كسب وكارهای اینترنتی اشاره نمود و اظهار داشت: برای پشتیبانی از ایده های نوپا در مدت زمان كوتاه تا زمان شكل گیری آنها فضایی را به آنها اختصاص می دهیم به صورتی كه همزمان پنج استارت آپ را می توانیم در این زمینه حمایت نماییم.
7388*3013/6012