NGO ها از خواب زمستانی بیرون آمده و در پاندمی كرونا ایفای نقش كنند
به گزارش انجمن پارسیان یك استاد دانشگاه با اشاره به شیوع كرونا و ضرورت ارتقای حس مسئولیت اجتماعی، از نخبگان و NGO ها خواست از لاك تدافعی و خواب زمستانی خود بیرون آمده و دراین زمینه ایفای نقش كنند و در ادامه اظهار داشت: بیشتر انجمن ها و تشكل های صنفی ناگهانی و به دنبال برخی منافع آنی تشكیل می شوند، ولی متاسفانه در دوران شیوع ویروس كرونا حتی یك سازمان مردم نهاد و یا تشكل صنفی در امتداد افزایش سواد بهداشتی، سواد رسانه ای و یا سواد ارتباطی مردم شروع به كار نكرد.
حمید شکری خانقاه مدرس دانشگاه در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینکه مسئولیت پذیری یک تعهد اجتماعی نسبت به خود، خانواده، جامعه و محیط پیرامون است، اظهار نمود: رعایت بهداشت فردی و توجه به سلامتی خود مسئولیت پذیری فردی و عدم شرکت در تجمعات، میهمانی ها و مسافرت های غیرضروری با هدف حفظ سلامت اعضای خواده، تعهد فرد در مقابل خانوده را نشان داده است. همینطور رعایت اصول بهداشتی و فاصله گذاری ها در سطح جامعه و در قبال سایر افرادی که با آنها در ارتباطیم مانند راننده تاکسی، فروشنده، همکاران، ارباب رجوع و غیره نشاندهنده مسئولیت پذیری فرد در مقابل جامعه بوده و چهارمین سطح مسئولیت پذیری در مقابل محیط زیست است.
دسته بندی افراد جامعه و ارتباط آن با مسئولیت پذیری اجتماعی
شکری خانقاه با اشاره به دسته بندی های افراد از نظر بینش، منش، رفتار اجتماعی و ارتباط آن با مسئولیت پذیری اجتماعی در دوران کرونا، اظهار داشت: بعضی افراد در مقابل سفارش ها و دستورات بهداشتی مقاومت کمتری نشان داده و پذیرش بیشتری دارند و در مقابل برخی دانش و آگاهی کمتری داشته و به علت داشتن برخی تعصبات فرهنگی و مذهبی در مقابل سفارش ها و دستورات متخصصان بهداشتی مقاومت بیشتری نشان می دهند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه جامعه گرفتار نوعی کاهلی اعتمادی و اجتماعی نسبت به خود و محیط پیرامون شده است، اظهار داشت: بی توجهی نسبت به نیازها و خواسته های دیگران و تخریب روابط اجتماعی با بهانه هایی همچون توهم ایمن بودن در مقابل کرونا و بی اعتمادی به مسئولین برخی از علائم این کاهلی اعتمادی و اجتماعی است.
وی با اشاره به اینکه بی اعتمادی در جامعه از نوع رفتاری و منشی بوده و بر مبنای منطق نیست، عنوان کرد: کاهش اعتماد اجتماعی حتی در مسائل بهداشتی سبب شده که افراد نسبت به سفارش های بهداشتی مسئولین بی اعتماد شده و با علم نسبت به خطرناک بودن کرونا و امکان مبتلاشدن اصول بهداشتی را رعایت نکنند که همین مساله به عدم کنترل و مدیریت صحیح کرونا منجر گردیده است.
نویسنده کتاب برنامه ریزی ارتباطی در روابط عمومی با اشاره به اینکه جامعه گرفتار چرخه تخریب شده است اظهار داشت: ما مدام دنبال متهم - قربانی، ظالم - مظلوم و مقصر جلوه دادن دیگران هستیم و همین مساله سطح مسئولیت پذیری اجتماعی را به شدت کاهش داده و منجر به ایجاد چرخه تخریب در جامعه کنونی شده است.
اهمیت نقش سازمان های مردم نهاد و تشکل ها در دوران شیوع کرونا
شکری خانقاه با تاکید بر اهمیت نقش سازمان های مردم نهاد و تشکل ها در دوران شیوع ویروس کرونا، با اشاره به کاهش نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد یا NGO ها و تشکل های مردمی در جامعه اظهار داشت: این تشکل ها عموما به جای اینکه محیط محور، جامعه محور و دغدغه محور باشند سیاست محورند؛ در صورتی که سیاست زدگی موجب می شود تشکل ناکارآمد شده و نتواند در موقعیت های ضروری و بحرانی مانند پاندمی کرونا نقش آفرین باشد.
این در حالیست که بیشتر انجمن ها و تشکل های صنفی ناگهانی و به دنبال برخی منافع آنی تشکیل می شوند، ولی متاسفانه در دوران انتشار کرونا حتی یک سازمان مردم نهاد و یا تشکل صنفی در جهت افزایش سواد بهداشتی، سواد رسانه ای و یا سواد ارتباطی مردم شروع به کار نکرد.
این مدرس دانشگاه با ذکر مثالی دیگر، مطرح کرد: بعنوان نمونه با وجود اضطرار موضوع، هیچ یک از شرکت های بیمه ای برای کمک به افرد جامعه به مساله کرونا ورود نکرد که همین مساله نشان داده است دغدغه، هوشمندی و مسئولیت پذیری اجتماعی لازم را در قبال جامعه ندارند و بر مبنای یک سری پیش فرض و منفعت از پیش تعیین شده فعالیت می نمایند.
رسانه های قدرتمند باید سناریونویس و فرآیند محور باشند
این فعال حوزه ارتباطات در ادامه با انتقاد از فعالیت رسانه ها در بحران کرونا، اظهار داشت: اغلب رسانه ها به جای فرآیند محوری، رویداد محورند و پس در این میان کارایی خویش را از دست داده اند؛ بعنوان نمونه در موضوع کرونا بعضی از آنها منتظر وقوع یک اتفاق برای پوشش آن هستند و یا تنها به اعلام آمار تعداد مبتلایان، فوتی ها و یا بهبود یافتگان اکتفا می کنند.
وی با تاکید بر اینکه رسانه های قدرتمند باید سناریونویس و فرآیند محور باشند، اضافه کرد: شاهدیم که اخبار رسانه ها "اجتماعی شده" و متناسب با دغدغه ها، ترس ها و نیازهای جامعه تنظیم و تهیه نمی گردد. بعنوان نمونه رسانه ملی در ارتباط با رعایت مسائل بهداشتی مثل شستن دست ها و استفاده از ماسک گهگاهی گزارش و کلیپ آموزشی منتشر می کند که به تنهایی کافی نیست، چونکه در ارتباط با موضوعات اجتماعی، فعالیتهای کلیشه ای به فرهنگ سازی منجر نمی گردد.
ضرورت حساس سازی و دغدغه سازی اجتماعی در کنترل بحران کرونا
این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم دغدغه سازی اجتماعی در موضوعات در رابطه با کنترل بحران کرونا، عنوان کرد: بعنوان مثال همانطور که سازمان بهداشت جهانی بیان کرد که افراد با عدم رعایت اصول بهداشتی می توانند قاتلان بالقوه و بالفعل باشند؛ ما نیز باید روی این موضوعات کار کرده و جامعه را حساس نماییم، چونکه عدم رعایت موارد بهداشتی مثل پوشش ماسک و فاصله گذاری می تواند منجر به انتقال بیماری به دوست، همکلاسی و یا حتی اعضای خانواده و حتی منجر به مرگ دیگران شود که متاسفانه در این رابطه به خوبی آگاه سازی نشده است.
وی با اشاره به مرحل مختلف رویدادهایی همچون کرونا و لزوم پرداختن به هر مرحله، خاطرنشان کرد: ترس مرحله اول بحران بود که مسائلی همچون استرس و اضطراب مردم، پیگیری افراطی اخبار، انتشار پیام بدون اطمینان از صحت و سقم آن در شبکه های اجتماعی و سو استفاده برخی افراد از این شرایط را در بر می گرفت؛ "یادگیری" مرحله دوم بحران است که در این مرحله سواد رسانه ای و ارتباطی افراد ارتقا یافته و انتشار اخبار نادرست و جعلی نیز کمتر شده، در این مرحله افراد با اصول بهداشتی آشنا شده و توان مراقبت از خویش را پیدا کرده اند.
این مدرس دانشگاه، نقش نخبگان، رسانه ها، تشکل ها و دولتمردان را در مرحله سوم پر رنگتر دانست و اظهار داشت: مرحله سوم ناحیه "رشد و پسا کرونا" نامیده می شود که تمرکز آن بروی مشاغل لطمه دیده ناشی از کرونا و افراد لطمه پذیر است.
نخبگان، دولتمردان و ذی نفوذان باید وارد مرحله حمایت گری شوند
وی افزود: در این مرحله نخبگان، تشکل ها، دولتمردان و ذی نفوذان باید وارد مرحله حمایت گری شده و به شیوه های مختلف به ایجاد مشاغل جدید، پشتیبانی از اقشار لطمه پذیر، افزایش درآمدها و غیره کمک کنند. البته این کمک ها تنها به مسایل مالی محدود نشده و هر زمینه ای که در آن امکان لطمه وجود دارد را شامل می شود.
این استاد ارتباطات در ادامه با انتقاد از عملکرد نخبگان، سیاستمداران و احزاب سیاسی در دوران کرونا، اظهار داشت: خیلی از انجمن ها، تشکل ها و حتی برخی رسانه ها برای آغاز کار منتظر اتمام کرونا هستند؛ به عبارتی هنوز نتوانسته اند با شرایط کرونا انطباق و سازگاری ایجاد کنند.
شکری خانقاه با اشاره به نقش رسانه ها و تشکل ها در جهت گیری مناسب منش و رفتار سطوح مختلف جامعه، اظهار نمود: ایرانیان در موقعیت های مختلف نشان داده اند که از یک طرف می توانند بسیار ایثارگر و در موقعیت های دیگر به شدت منفعت طلب باشند و در این میان اگر رسانه ها بعنوان مثال صداوسیما، خبرگزاری ها و سازمان های مردم نهاد فعال باشند، می توانند تغییر منش و رفتار مردم در موقعیت های مختلف را هدایت و مدیریت کنند.
راهکارهایی جهت افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی
این فعال حوزه روابط عمومی و ارتباطات در ادامه به راهکارهایی جهت افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی برای کنترل بحران کرونا اشاره نمود و اظهار داشت: باید تحت شرایط مختلف سبک زندگی افراد جامعه را تغییر داد، بعنوان مثال در دوران پیش از کرونا تاکید بر روی ارتباطات مؤثر، رفت و آمدهای خانوادگی و دیدن اقوام و دوستان بود ولی حالا با عنایت به شرایط بحرانی کرونا تاکید بر افزایش فاصله گذاری های فیزیکی، کاهش ارتباطات، ایجاد محدودیت در بعضی رسوم و سنت ها و استفاده از تماسهای ویدیویی برای دیدن اقوام با هدف جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری است.
این استاد ارتباطات با اشاره به سفارش های متخصصان در خصوص تبعات ناشی از تجمعات در شیوع بالای بیماری، اظهار نمود: بعنوان نمونه در ارتباط با مراسمات مذهبی پیش رو در محرم و صفر، عدم برگزاری برخی رسوم به معنای از بین رفتن اعتقادات نیست، بلکه با هدف حفظ سلامت شهروندان می توان سبک برگزاری مراسم را تغییر داد تا ضمن حفظ اعتقادات دینی؛ از انتقال بیشتر و افزایش آمار تلفات ناشی از آن پیشگیری نماییم.
NGO ها از خواب زمستانی بیرون آمده و ایفای نقش کنند
حمید شکری خانقاه با اشاره به شفاهی بودن فرهنگ مردم اظهار داشت: مردم برای رعایت مسائل بهداشتی و افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی بایستی نمونه ها را ببینند، ازاین رو نخبگان باید وارد عرصه شده و همینطور NGO ها باید از لاک تدافعی و خواب زمستانی خود بیرون آمده و ایفای نقش کنند.
وی افزود: رسانه ها باید سناریو نویس و سناریو محور بوده و برای روزهای حال و آینده کرونا برنامه ریزی کنند، خوشبختانه در تمام دنیا تولید محتوا می شود که می توان از آنها الگو برداری کرده و در داخل کشور بومی سازی و اجرا کرد.
شکری خانقاه در همین رابطه با انتقاد مجدد از عملکرد برخی رسانه ها از آغاز انتشار کرونا این را هم اظهار داشت: متاسفانه تمرکز بیشتر رسانه ها بیشتر بر روی آمار مبتلاشدن و تلفات ناشی از کرونا بوده تا عاملین اصلی شیوع و انتقال این بیماری، رسانه ها باید حوزه مهندسی معکوس و منش کارآگاهانه را در اخبار و جریان ها به کار گرفته و فرهنگ سازی کنند. امکان دارد این تفکر و دیدگاه بی رحمانه باشد اما تمرکز بر روی آن می تواند حس مسئولیت پذیری در جامعه را ارتقا داده و این احساس را ایجاد کند که هر فرد در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی مانند پوشش ماسک و فاصله گذاری، می تواند یک قاتل بالقوه باشد.
این فعال حوزه ارتباطات در خاتمه با تاکید بر لزوم استفاده از ابزار مختلف رسانه ای و ارتباطی برای فرهنگ سازی و ارتقای حس مسئولیت پذیری در سطح جامعه، تصریح کرد: با استفاده از تکنیک سناریوسازی و در چارچوب موشن گرافی، انیمیشن، فیلم کوتاه یا فیلم های دو دقیقه ای می توان این اهداف را اجرایی کرد، همینطور با تمرکز بر مقصران اصلی این بحران یعنی افراد و اصنافی که پروتکل ها را رعایت نمی کنند، می توان عمق فاجعه را به تک تک افراد نشان داده و از این طریق افراد را نسبت به رعایت اصول بهداشتی و کمک به حل بحران تحریک و تشویق کرد.
ایسنا: گلاره کاویان
منبع: انجمن پارسیان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب